فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از متن فایل  :

چکیده

مقدمه: افسردگي در سراسر دنيا مسئله­ي مهمي است. برآوردها نشان می­دهد که 15 تا 20 درصد افراد بزرگسال جامعه، عوارض و نشانه­های مختلف افسردگی شدید را از خود نشان می­دهند. حدود 30 درصد از مردم در طول حیات خود دچار افسردگی می­شوند که تنها 20 درصد آن ها تحت معالجه قرارمی­گیرند(بک، 1993). گرچه در ابتدای قرن 21 با پیشرفت­های چشمگیر علوم عصب­شناختی و تعیین زیربنای عصبی-شیمیایی افسردگی، این انتظار مطرح می­گــردد که تلاش­های درمانی این اختلال به سمت دارو ­درمانگری گرایش یابد ولی استفاده از درمان­های غیردارویی و انواع مختلف روان­درمانگری­ها همچنان با ­قاطعیت در عرصه مداخلات درمانی افسردگی حضور دارند. انواع مختلف هنر درمان­گری­ ها از جمله شعر درمانی در دهه­های اخیر جایگاه ویژه­ای در عرصه­ی روان درمانی یافته­اند. در اين پژوهش اثر شعردرمانی بر کاهش نشانه­های افسردگی مورد بررسی قرار گرفته است.

مواد و  روش­ها: در این پژوهش اثربخشی 7 جلسه  شعردرمانی گروهی بر کاهش نشانه­های افسردگی در یک نمونه­ی غیربالینی از دانشجویان دختر بررسی شد. مقیاس DASS-21 در یک نمونه­ی 302 نفری از دانشجویان اجرا شد. 29 نفر از دانشجویانی که در زیر مقیاس افسردگی، نمره­ی متوسط و یا بالاتر از متوسط داشتند انتخاب و بر اساس برنامه­ی درسی به دو گروه آزمایش14 و کنترل15 نفره تقسیم شدند و به پرسش نامه­ی افسردگی بک پاسخ دادند. داده­ها با استفاده از آزمون من ­ویتنی مبتنی بر تغییرات نسبی تحلیل شد.

یافته­های پژوهش: بر اساس نتایج به دست آمده، دانشجویان گروه آزمایش، پس از مداخله، در مقایسه با گروه کنترل نشانه­های افسردگی کمتری نشان دادند.(P=0.001)

 بحث و نتیجه ­گیری: مطالعه­ی حاضر پژوهش­هایی که پیش از این سودمندی شعردرمانی بر آشفتگی­های روانی را گزارش کرده­اند، حمایت کرده و به طور خاص تأثیر آن بر کاهش نشانه­های افسردگی را تأیید می­کند.

مقدمه

افسردگي در سراسر دنيا مسئله­ي مهمي است. «حـــالت رواني ناخوش که با دل زدگي، يأس و خستگي­پذيري مشخص مي­شود و در بيشتر مواقع با اضطرابي کم و بيش شديد همراه است».(1)برآوردها نشان می­دهند که 15 تا 20 درصد افراد بزرگسال جامعه، عوارض و نشانه­های مختلف افسردگی شدید را از خود نشان می­دهند. حداقل 12 درصد از جمعیت کشورهای پیشرفته در طی عمر خود برای معالجه افسردگی شدید به متخصصان روان­درمانگری مراجعه می­کنند و گمان بر این است که 75 درصد افرادی که در مؤسسات روان­درمانــگری بستـــری می­شوند، مبتلا به افسردگی هستند. حدود 30 درصد از مردم در طول حیات خود دچار افسردگی می­شوند اگر چه تنها 20 درصد آن ها تحت معالجه قرارمی­گیرند.(2)گرچه در ابتدای قرن 21 با پیشرفت­های چشمگیر علوم عصب­شناختی و تعیین زیربنای عصبی-شیمیایی افسردگی، این انتظار مطرح می­گردد که تلاش­های درمانی این اختلال به سمت دارو­ درمانگری گرایش یابد ولی استفاده از شیوه­های درمان غیردارویی و انواع مختلف روان­درمانگری­ها همچنان با­ قاطعیت در عرصه مداخلات درمانی افسردگی حضور دارند،(3). شیوه­های نوینی چون  هنر درمان­گری­ها در دهه­های اخیر جایگاه ویژه­ای در عرصه­ی درمان­گری یافته­اند. در اين ميان برخي از اين گونه­ها چون موسيقي و نقاشي، به ويژه در کشور ما شهرت بيشتري يافته­اند اما استفـــاده از گونه­های دیگر مانند شعر هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است.امـــروزه تـــعداد واقـــعي نظـام­ها و روش­هاي روان­درماني نا­مشخص است. برخي از اين نظام­ها شهرت خود را به دست آورده­اند اما روش­هاي ديگري از روان­درماني مثل هنردرماني و شيوه­هاي متنوع آن هنوز آن­گونه که باید معرفي نشده­اند. انواع هنری، مثل نقاشي، موسیقی، تئاتر، داستان­گويي، عکــاسي، مجسمه­سازي و شعر، اثر بسيار زيادي بر روي بسياري از افراد گذاشته و مي­توانند اثر شفا­بخش هيجاني داشته باشند. هنـــر­درماني يعني درمان و شفا­بخشي آشفتگي­هاي رواني از طريق واسطه­هاي هنري که از طريق آن درمانجو مي­تواند درون خود را آشکار سازد. هنر در پيوند با تداعي کلامي و تفسير آن و آثار هنري، امکاناتي را براي درک و فهم حالات هيجاني که در بیمار وجود دارد فراهم مي­کند. هر متغير هنري که بتواند پلي ميان تجربيات دروني و بيروني فرد به وجود آورد، مي تواند اساس درماني داشته باشد.(4)شاید از زمانی که زبان انسان وجود داشته است شعر ابزاری برای بیان شرایط  انسان بوده است،(5).  Blinderman1973، ریشه استفاده از شعر درمانی برای مقابله با مسائل هیجانی را حتی در تاریخ قبل از خط می­داند؛ هنگامی که اوراد و دعاها بدین منظور خوانده می­شد. هدف این گونه وردخوانی ها، اغلب ایجاد تغییر در خود، دیگران یا محیط بود.(6)شعردرماني يک هنردرماني خلاق است که شعر و ديگر شکل­هاي برانگيزنده ادبيات را براي رسيدن به اهداف درماني و رشد شخصي به کار مي­گيرد،(7). در اين شکل منحصر به فرد درمان، مراجعه کننده فرصتي متفاوت براي تعريف هويت خود و نشان دادن خود به درمانگر با صداي دروني خودش دارد. اين خودافشايي توسط مراجعه کننده يک رابطه خوب با درمانگر را تقويت مي کند. شعردرمانگران ادعا دارند که شعر چه توسط مراجعین نوشته شده باشد چه در درمان استفاده شود، نسبت به گفتگوهاي سنتي توانائي ايجاد سطوح عميق­تري از بينش هيجاني در مراجعين را دارد.(8)شعر افراد را قادر به بيان گفته­هايي مي­کند که ممکن است به هيچ شيوۀ ديگري نتوانند آن را بيان کنند،(9). «گفتار درماني» فرويد براين اساس است که با صحبت مراجعین در جلسه درمان، مواد سرکوب شده از زير هشياري به سطح آمده و فرد از تعــارض هيجاني­اش آزاد خواهد شد. تلويح گفتار درمانی، اهميت آزادسازي واژه­هايي است که به رهايي احساسات ياري مي­رسانند؛ تا زماني که واژه­ها بيان نشوند، احساساتي که ممکن است ريشه در افسردگي، محروميت و يا تنش داشته باشند، سرکوب مي­گردند،(10). گروهي از پژوهش­گران زيست­پزشکي به رهبري روانشناس آمريکايي، پنبيکر(1988)، نشان داده­اند که آزادسازي کلامي به سيستم ايمني ما در مبارزه با عفونت­ها کمک مي­کند.(11)